Gehackt! Wie draagt de schade?

De Hoge Raad – de hoogste rechter in Nederland – moest onlangs een oordeel geven over de volgende casus. Verkoper en koper sluiten een koopovereenkomst. Vervolgens stuurt de verkoper per e-mail een factuur naar de koper. Enkele minuten later ontvangt de koper opnieuw een e-mail (afkomstig van hetzelfde e-mailadres) waarin staat dat er een fout is gemaakt en de juiste documenten opnieuw worden toegezonden. Kort daarna ontvangt de koper nieuwe documenten, waaronder een aangepaste factuur. Koper betaalt deze laatste factuur. Wat blijkt? De e-mail waarin de fout werd aangekondigd en de e-mail met de “aangepaste factuur” zijn beide afkomstig van een hacker en niet van verkoper. Op de “aangepaste factuur” staat een ander bankrekeningnummer, niet zijnde het bankrekeningnummer van de verkoper. Verkoper heeft de betaling dus nooit ontvangen. Wat denkt u, moet de koper nog een keer betalen?

De Hoge Raad formuleert als hoofdregel dat een gehackte partij – in dit geval dus de verkoper – in beginsel mag stellen dat de valse verklaringen niet van hem afkomstig waren en dat derhalve de wederpartij – in dit geval de koper – nogmaals moet betalen. Deze regel geldt ook indien de koper er redelijkerwijs van uit mocht gaan dat de verklaring wél van de verkoper afkomstig waren. Dit is slechts anders indien het de verkoper kan worden verweten dat de koper op de echtheid van de verklaring(en) is afgegaan.

In deze zaak baseerde de Hoge Raad zijn oordeel op het feit dat e-mails afkomstig waren van het e-mailadres van verkoper, dat ook bij eerdere bestellingen bij deze verkoper werd gebruikt. Het onderwerp van de e-mail bleef steeds hetzelfde. Er was in het verleden geen vast rekeningnummer gebruikt door de verkoper, dit wisselde per bestelling, verkoper bepaalde aan welke dochtervennootschap er werd betaald. Verkoper had ook in het verleden wel eens documenten aangepast. Tot slot was de opmaak van de facturen in het verleden ook niet steeds hetzelfde, omdat er verschillende dochtervennootschappen door verkoper werden ingezet. Door deze omstandigheden oordeelde de Hoge Raad dat het de verkoper kon worden toegerekend dat de koper niet doorhad dat het om een valse factuur ging. Volgens de Hoge Raad had de koper in dit geval bevrijdend betaald en moest de verkoper derhalve de volledige schade dragen. Koper hoefde niet nogmaals te betalen.

De koper had in deze zaak geluk, maar als verkoper altijd hetzelfde bankrekeningnummer en dezelfde opmaak van zijn facturen had gebruikt, dan was de uitkomst waarschijnlijk heel anders geweest. Let als koper/betaler dus goed op!

Heeft u een discussie over een koopovereenkomst of een betaling? Wij helpen u graag naar de oplossing. Neem gerust eens contact op met mr. Corina Evertse via 0318 – 52 24 04, of stuur een e-mail naar cevertse@boersadvocaten.nl.