Heeft uw partner meegetekend?

Om sommige zaken te regelen heb je toestemming nodig van je echtgenoot/echtgenote. Daarbij maakt het niet uit of je in gemeenschap van goederen gehuwd bent of niet. Als achteraf blijkt dat die toestemming niet is verleend, dan kan degene wiens toestemming niet is gegeven de vernietiging van die rechtshandeling inroepen.

Om wat voor kwesties gaat dat?

• als de echtelijke woning (of de woning waar de ander in woont) wordt verkocht of de huur er van wordt opgezegd;

• als er bovenmatige giften worden gedaan;

• als één van beiden een borgstelling of zekerheid voor de schuld van een derde afgeeft;

• bij koop op afbetaling.

Voor de laatste twee gevallen geldt dat er geen toestemming nodig is wanneer het gaat om rechtshandelingen in de normale uitoefening van het beroep of bedrijf. Ook wanneer een bestuurder van een NV of een BV (die daarvan alleen of met de medebestuurders de meerderheid van de aandelen heeft) een borgstelling afgeeft, is geen toestemming van de andere echtgenoot nodig als dat gebeurt ten behoeve van de normale uitoefening van het bedrijf van die vennootschap.

De Hoge Raad heeft recent een nadere uitleg gegeven over de vraag wat nou “in de normale uitoefening van het bedrijf” is. In dat geval ging het om een accountant. Die had zijn onderneming ingebracht in een BV. Vervolgens kocht hij zich met die BV in, in een maatschap. Om te mogen toetreden tot de accountantsmaatschap moest een inbrengsom van € 350.000 worden betaald. De vennootschap leende dat geld bij de bank. De bank verlangde daarvoor een persoonlijke borgstelling van de man. De man tekende die, zijn vrouw niet.

Vijf jaar later komt de maatschap in financiële problemen en gaat failliet. Een jaar daarna wordt de BV ontbonden en uitgeschreven uit het handelsregister.

Als de bank de man aanspreekt op zijn borgstelling en hem dus verzoekt de aan de BV verstrekte lening van € 350.000 terug te betalen, meldt de echtgenote van de accountant zich en stelt dat de borgstelling vernietigd moet worden, omdat zij daar niet voor heeft getekend.

De bank berust daarin niet en vordert betaling bij de rechtbank. Die geeft de vrouw gelijk: borgstellingen afgeven is niet het normale werk van een accountants-BV, haar toestemming was dus nodig geweest en aangezien die niet blijkt uit medeondertekening is de borgstelling nietig; de lening hoeven de accountant en zijn vrouw niet uit privégelden terug te betalen. Het Gerechtshof in hoger beroep noemt expliciet dat de bedoeling van deze wettelijke bepaling voortkomt uit de gezinsbeschermingsgedachte: tegen buitenissige handelingen van één van de echtelieden, moet de andere beschermd worden. Het Gerechtshof oordeelt verder dat het eenmalig inkopen in een maatschap door een betaling ineens te doen van € 350.000 en het daarvoor afsluiten van een lening niet een kenmerkende rechtshandeling is van de gewone uitoefening van het beroep van een accountant. Dus moet de echtgenote beschermd worden: als die niet meegetekend heeft dan is de borgstelling dus vernietigbaar.

De Hoge Raad is het daar niet mee eens. Het aangaan van een bankkrediet is iets wat eigenlijk elke BV doet en nodigt heeft om te bestaan. Dan hoort het dus ook bij de normale uitoefening van het bedrijf. Het Gerechtshof had dus, volgens de Hoge Raad, moeten onderzoeken of de lening behoorde bij de normale bedrijfsuitoefening en daarbij moeten betrekken dat financiering nou eenmaal vereist was om een normale bedrijfsuitoefening te ontplooien en dat aan deze financiering geen bijzonder risico verbonden was.

De Hoge Raad verwijst de zaak naar een ander Gerechtshof om dat onderzoek te doen. Het is dus afwachten voor de accountant en zijn echtgenote of zij alsnog € 350.000 aan de bank moeten betalen.

In de praktijk wordt bij de (ver-)koop van een huis zelden vergeten om beide echtgenoten te laten tekenen, daarentegen wordt het juist heel vaak vergeten, althans niet gedaan, bij borgstellingen. Heeft uw partner meegetekend op de borgstellingsakte voor de geldlening van de bank aan uw BV?

Heeft u vragen over het bovenstaande of wenst u meer informatie? Neem dan contact met ons op, telefoonnummer 0318 – 52 24 04, e-mail: jbrouwer@boersadvocaten.nl.