Welke bescherming biedt het recht aan fietsers bij een ongeval

In Nederland is de fiets een van de meest gebruikte vervoersmiddelen, niet alleen voor woon-werkverkeer, maar ook recreatief. Als fietser ben je echter wel kwetsbaar in het verkeer. Zeker met de intrede van de elektrische fiets en de toenemende verkeersdrukte, is de kans op een ongeluk met de fiets de laatste jaren steeds groter geworden.

Recente cijfers met betrekking tot fietsongevallen

Uit recent onderzoek is gebleken dat fietsers steeds vaker betrokken raken bij ongevallen en hierbij ook steeds ernstiger letsel oplopen. Hieronder enkele cijfers:

• het aantal verkeersslachtoffers is in de afgelopen 10 jaar met bijna 20% gestegen
• ruim 1/3^e van de verkeersdoden en ruim 2/3^e van de ernstig verkeersgewonden in Nederland is een fietser
• er waren in 2021 39% meer fietsers met ernstig letsel dan in 2020
• vooral 55-plussers liepen bij een fietsongeluk ernstig letsel op

Welke regeling is van toepassing?

Wordt een fietser aangereden dan is er een bijzondere regeling van toepassing, die te vinden is in artikel 185 Wegenverkeerswet. De fietser geniet als zwakkere verkeersdeelnemer extra bescherming, die inhoudt dat de automobilist in principe aansprakelijk is, tenzij er sprake is van overmacht.

Kort samengevat werkt deze regeling in de praktijk als volgt:

·         Heeft alleen de auto of scooter schuld aan de aanrijding, dan wordt de volledige schade van de fietser vergoed;

·         Is het ongeval (mede) veroorzaakt door een eigen fout van de fietser, dan wordt tenminste 50% van de schade vergoed;

·         Is er sprake van een ongeval van een kind jonger dan 14 jaar, dan wordt altijd de volledige schade van de fietser vergoed.

Dat er bij een ongeval met een fietser steeds tenminste 50% wordt vergoed, wordt de 50%-regel genoemd. Dit percentage betreft een minimum en kan oplopen tot 100% op grond van de zogeheten billijkheidscorrectie.  

Extra bescherming op grond van de billijkheidscorrectie

Wanneer een ongeval (mede) is veroorzaakt door een fout van de fietser, bijvoorbeeld een voorrangsfout, dan wordt er tenminste 50% van de schade vergoed. Bij eigen schuld kan echter ook een billijkheidscorrectie plaatsvinden. Dit is afhankelijk van de volgende factoren:

• de aard en ernst van het letsel bij de fietser
• de mate van schuld van partijen bij het fietsongeval
• is de auto of scooter verzekerd tegen aansprakelijkheid

Met name ernstig letsel bij de fietser vormt vaak een reden om de billijkheidscorrectie toe te passen. Er wordt dan meestal 75% tot 100% van de letselschade vergoed. Toepassing van de billijkheidscorrectie vindt met name plaats bij niet-aangeboren hersenletsel, een dwarslaesie of een ernstige breuk.

Is deze bescherming ook voor elektrische fietsen van toepassing?  

Bij de elektrische fietsen wordt een belangrijk onderscheid gemaakt tussen fietsen die maximaal 25 km/uur gaan en fietsen die sneller dan 25 km/uur kunnen. Wanneer een elektrische fiets maximaal 25 km/uur haalt, wordt deze beschouwd als een ‘normale’ elektrische fiets en is de bestuurder dus een zwakkere verkeersdeelnemer.

Een elektrische fiets die harder kan dan 25 km/uur wordt gelijk gesteld aan een gemotoriseerde bromfiets. Het besturen van deze zogenaamde ‘Speed pedelecs’ en ‘high speed e-bikes’ brengt derhalve ook extra verplichtingen met zich mee. Er moet een bromfietskenteken en een achteruitkijkspiegel op de fiets zitten en de bestuurder moet een helm dragen. Verder moet de bestuurder een verplichte WA-verzekering afsluiten, minimaal 16 jaar zijn en een bromfietsrijbewijs hebben.

Deze high speed e-bikes worden niet beschouwd als zwakkere verkeersdeelnemers en derhalve gelden er ook geen speciale aansprakelijkheidsregels. Juist omdat er wordt gereden met hogere snelheden, zijn de ongevallen met deze fietsen over het algemeen ernstiger en leiden deze tot zwaarder letsel. Dit roept de vraag op of het niet beter zou zijn dat voor deze groep een speciale rechtspositie gecreëerd wordt.  

Adviezen hoe te handelen na een fietsongeval

Los van de bescherming die een fietser geniet, is het van belang om direct het volgende te doen bij een ongeval met een automobilist:

1.    Als er sprake is van verwondingen, zorg dan dat de politie wordt gebeld, ter plaatse komt en een proces-verbaal opmaakt;

2.    Vul altijd het schadeformulier samen met de automobilist en/of hulp van politie zo volledig mogelijk in en zorg dat dit door beiden wordt ondertekend;

3.    Verzamel contactgegevens van mogelijke getuigen;

4.    Maak foto’s van de voertuigen en verkeerssituatie ter plaatse;

5.    Als er letsel is opgelopen, maak dan kort na het ongeval een afspraak bij de huisarts. Dit is niet alleen van belang voor de behandeling van de klachten, maar ook voor het vastleggen hiervan in het medische dossier.

Tenslotte is het van belang een professionele letselschade advocaat in te schakelen, die er voor kan zorgen dat uw schade volledig vergoed wordt.  

 Mr. E.A.L. Ponjee-Scheurwater heeft ruim 25 jaar ervaring in het bijstaan van slachtoffers van verkeers- en bedrijfsongevallen en is bereikbaar via eponjee@boersadvocaten.nl of via de telefoonnummers 0318 – 522404 en 06 -1936 1136.