Kinderen en hun mogelijkheden om via de rechtspraak invloed te hebben op hun verzorging en opvoeding

In omgangs-, informatie- en consultatieprocedures zijn kinderen geen (zelfstandige) procespartij. Wanneer kinderen het met bepaalde beslissingen van hun ouders niet eens zijn, hebben zij de mogelijkheid zelf naar de rechter te stappen. Dit kan bijvoorbeeld door een brief of telefoontje aan de rechter, eventueel met hulp van een Kinder- en Jongerenrechtswinkel. De zogenaamde informele rechtsingang. De rechter besluit of hij dit verzoek in behandeling kan nemen. Dit is niet altijd zo. Kinderen kunnen niet aan de kinderrechter vragen om vader of moeder te herstellen in het gezag na een gezagsbeëindiging, wijzigen van hun hoofdverblijfplaats bij eenhoofdig gezag of om een ondertoezichtstelling en uithuisplaatsing.

Als een kind een standpunt duidelijk en weloverwogen geeft over een onderwerp waar hij of zij geen eigen informele rechtsingang voor heeft, kan een ouder worden gevraagd hierin procesverantwoordelijkheid te nemen door dit verzoek van het kind zelf in te dienen, zodat de rechter het geschil op ouder-niveau kan beoordelen.

Kinderen kunnen voor zichzelf opkomen door bijvoorbeeld te vragen om een bijzondere curator. De bijzondere curator is ervoor opgeleid om kinderen te helpen met problemen met hun ouders (of de voogd). De bijzonder curator voert gesprekken met het kind en kan bemiddelen tussen de ouders en het kind met het doel het probleem op te lossen. Lukt dat niet, dan vertegenwoordigt de bijzondere curator het kind in een rechtszaak.

Het is ook mogelijk om een aanpassing van gezag te vragen. Hierdoor krijgt een ouder het recht om beslissingen te nemen samen met de andere ouder of alleen, in overleg met de minderjarige.

Tevens kunnen kinderen vragen een omgangsregeling vast te stellen, aan te passen of stop te zetten. Het kan gaan om omgang met ouders, maar ook bijvoorbeeld met andere familieleden als oma en opa. Kinderen mogen daarnaast iets vinden over het verstrekken van informatie over hen aan een ouder of het verplicht consulteren van één van de ouders. Als een minderjarige dit niet meer wil, kan de rechtbank/rechter gevraagd worden hierover te beslissen.

Bovenstaande geldt ook voor kinderen jonger dan twaalf jaar, mits zij in staat geacht kunnen worden tot een redelijke waardering van hun belangen ter zake.

Kortom, de informele rechtsingang is geschikt om aan de rechter te vragen een beslissing te nemen als het gaat om een zorgregeling, informatieregeling, de benoeming bijzondere curator en de hoofdverblijfplaats in het geval van gezamenlijk gezag.

Wijziging van het hoofdverblijf kan bij gezamenlijk gezag alleen worden verzocht door de ouders of één van hen; dus niet door (de bijzondere curator namens) een minderjarige. De minderjarige heeft hier geen eigen rechtsgang.

Wijziging van gezag kan doordat het kind de kinderrechter vraagt van zijn/haar ambtshalve bevoegdheid gebruik te maken om te beslissen over het gezag. Ambtshalve betekent dat er geen officieel formeel verzoek is gedaan. Er is geen eigen rechtsingang.

Wijziging omgang kan via de eigen rechtsingang worden gevraagd. De minderjarige heeft geen bijzonder curator nodig. Als de minderjarige het verzoek goed onderbouwt, worden ook de ouders betrokken in een officiële verzoekschriftprocedure.

Heeft u vragen over de informele rechtsingang van minderjarige kinderen, neem dan contact met ons op via 0318 – 522 404, of stuur een e-mail naar cjasnouckaert@boersadvocaten.nl. of pmafstigter@boersadvocaten.nl.